Η Συμβουλευτική Γονέων είναι η συνεργασία μεταξύ γονέων και ειδικού οικογενειακού συμβούλου με σκοπό την παροχή συμβουλευτικής βοήθειας στην αντιμετώπιση και σωστή διαχείριση των ζητημάτων που τους απασχολούν σχετικά με το παιδί σε διάφορους τομείς, όπως η επιθετική συμπεριφορά, η άρνηση συνεργασίας, οι δυσκολίες προσαρμοστικότητας, η προβληματική συναισθηματική ασταθής κατάσταση, διαζύγιο, πένθος, κ.ά.
Η συμβουλευτική αποτελεί μια σημαντική διαδικασία στήριξης για το ευρύτερο οικογενειακό πλαίσιο.
Η Συμβουλευτική Γονέων δεν είναι "μάθημα" ούτε μια σειρά τυποποιημένων συμβουλών. Οι παρεχόμενες συμβουλές είναι εξατομικευμένες για κάθε οικογένεια και τις συγκεκριμένες δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Δεν στοχεύει στο να επισημάνει λάθη των γονέων ούτε αποτελεί "κριτική" στον τρόπο ανατροφής ή σε στοιχεία που μπορεί να αποδείχθηκαν δυσλειτουργικά.
Η Συμβουλευτική Γονέων είναι μια δυναμική και ζωντανή διαδικασία
μεταξύ θεραπευτή και γονέων και χαρακτηρίζεται από εμπιστοσύνη, ειλικρίνεια, αξιοπιστία, ελευθερία λόγου και ευελιξία.
Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ θεραπευτή και γονέων είναι ουσιαστικής σημασίας για την εξέλιξη τόσο των παιδιών όσο και των ίδιων ως γονέων.
Σε γονείς που επιθυμούν να βοηθηθούν για κάποιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αναφορικά με την διαχείριση του παιδιού τους στην καθημερινότητα.
Σε γονείς που το παιδί τους παρακολουθεί πρόγραμμα ψυχολογικής στήριξης και συμπεριφοράς, έτσι ώστε να συμβάλλουν και εκείνοι στην εξέλιξη και πρόοδο του παιδιού τους, στους στόχους που έχουν τεθεί στο θεραπευτικό του πρόγραμμα.
Σε γονείς οι οποίοι αντιμετωπίζουν κάποια έντονη δυσκολία και βιώνουν μια αρκετά δύσκολη περίοδο και χρειάζονται κάποια κατεύθυνση και στήριξη (π.χ. πένθος, διαζύγιο, πρόβλημα υγείας, εφηβεία κ.α.)
Σε γονείς που θέλουν να μοιραστούν τους προβληματισμούς τους σε ένα ασφαλή χώρο εμπιστοσύνης και φροντίδας.
Σε γονείς που θέλουν να μεγαλώσουν το παιδί τους ‘‘θετικά’’ και να γίνει αυτόνομο κι υπεύθυνο άτομο αλλά δεν ξέρουν από που να ξεκινήσουν και έχουν μπερδευτεί.
Σε γονείς που θέλουν να μάθουν βήμα-βήμα νέους τρόπους και αποτελεσματικές εναλλακτικές για να ακούουν και να επικοινωνούν με το παιδί τους με ενσυναίσθηση και αποδοχή.
Ο βασικότερος σκοπός της δημιουργίας ομάδας γονέων είναι να εκπαιδεύσει τους γονείς και να τους βοηθήσει να διαπαιδαγωγήσουν τα παιδιά, προσφέροντας τους την ευθύνη του εαυτού τους και να αναπτύξουν μια ουσιαστική σχέση επικοινωνίας με τα παιδιά τους.
Να εφοδιαστούν με νέες γνώσεις και δεξιότητες που όταν τις εφαρμόσουν μπορούν να δημιουργήσουν:
Μια ποιοτική ανάπτυξη ασφαλές συναισθηματικού δεσμού γονέα-παιδιού
Ισορροπημένη λειτουργία οικογένειας
Ενίσχυση αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθηση των παιδιών
Δεξιότητες αποτελεσματικής επικοινωνίας
Αντιμετώπιση και Διαχείριση άγχους
Οριοθέτηση και θετική διαπαιδαγώγηση
Θέσπιση και τήρηση οικογενειακών κανόνων
Διαχείριση “Ανεπιθύμητης” συμπεριφοράς
Επίλυση και Διαχείριση συγκρούσεων
Αποτελεσματικές τεχνικές πειθαρχίας
Καλλιέργεια της υπευθυνότητας και κινήτρων στα παιδιά
Προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών στο σπίτι ή/και στο σχολείο
Αντιμετώπιση της ζήλιας ανάμεσα στα αδέρφια
Πένθος, διαζύγιο, απώλεια
Η ομάδα γονέων αποσκοπεί στο να εξισορροπήσει τη σχέση των γονέων με τα παιδιά τους, παρέχοντάς τους πρακτικές λύσεις σε προβλήματα της καθημερινότητας και εκπαιδεύοντάς τους στο πώς να αλληλοεπιδρούν με το παιδί τους χωρίς να θίγεται η αξιοπρέπεια ούτε του παιδιού ούτε του ίδιου του γονέα. Παράλληλα, τους παρέχει "εργαλεία" που θα τους βοηθούν να είναι πιο αποτελεσματικοί στον γονικό τους ρόλο.
Οι συνεδρίες καθορίζονται κατόπιν ραντεβού με βάση τις ανάγκες για κάθε οικογένεια.
Μπορούν να πραγματοποιούνται παράλληλα με την ατομική θεραπεία του παιδιού ή μόνο με τους γονείς ή τον γονέα.
Η πιο σημαντική και ουσιαστική ευθύνη που αναλαμβάνει ένα άτομο κατά τη διάρκεια της ζωής του είναι η ανατροφή και η διαπαιδαγώγηση των παιδιών του.
Οι γονείς παίζουν τον καθοριστικότερο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους. Κάθε οικογένεια αποτελεί ένα μοναδικό σύστημα με τη δική της σύνθεση, δομή και κανόνες, όπου τα μέλη αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και η συμπεριφορά ενός μέλους επηρεάζεται από τη συμπεριφορά των υπολοίπων. Οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με πολλές προκλήσεις που αφορούν τα όρια των παιδιών τους, τον ερχομό ενός νέου μέλους στην οικογένεια, τις διάφορες φοβίες των παιδιών, την απώλεια ενός μέλους της οικογένειας, αλλά και το διαζύγιο. Καλούνται να αναλάβουν νέους ρόλους που συχνά δεν γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι γονείς μπορεί να αντιμετωπίσουν δύσκολες αντιδράσεις από τα παιδιά τους, όπως:
Δεν με ακούει, μου μιλάει άσχημα
Δεν με σέβεται!
Υπάρχουν καθημερινοί καβγάδες για να ξυπνήσει, να ντυθεί, να φάει, να ετοιμαστεί.
Χρειάζεται να επαναλαμβάνω συνεχώς το ίδιο πράγμα.
Έχει επιθετική συμπεριφορά
Είναι εκνευρισμένο και θυμωμένο συνεχώς.
Γκρινιάζει και κλαίει με το παραμικρό
Δεν συνεργάζεται.
Βαριέται, δεν έχει διάθεση και δεν συγκεντρώνεται.
Σε αυτές ακριβώς τις στιγμές, οι γονείς είναι απαραίτητο να ζητήσουν τη βοήθεια της συμβουλευτικής διαδικασίας, προκειμένου να λάβουν εξατομικευμένη καθοδήγηση.
Πολλές φορές χρειάζεσαι έναν τρίτο παρατηρητή, κάποιον που δεν θα σε κρίνει, αλλά θα συνεργαστεί μαζί σου για να φέρει την αλλαγή. Σε αυτές τις στιγμές, η συμβουλευτική γονέων είναι η μόνη λύση, αν έχεις φτάσει σε προσωπικό και οικογενειακό τέλμα, για να σε βοηθήσει να κτίσεις μια όμορφη και υγιή σχέση με τα παιδιά σου.
Ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να απευθυνθώ σε σύμβουλο γονέων/οικογένειας;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη κατάλληλη στιγμή.
Την ορίζεις εσύ, και μπορείς να ζητήσεις βοήθεια από τη συμβουλευτική γονέων όταν η οικογένειά σου δυσκολεύεται να λειτουργήσει όπως πιο κάτω:
Υπάρχουν συνεχείς εντάσεις και οι στιγμές ηρεμίας είναι ανύπαρκτες.
Νιώθετε πως η οικογενειακή ζωή είναι περισσότερο βάρος παρά χαρά.
Τα παιδιά σας βιώνουν έντονες και ακραίες συναισθηματικές αντιδράσεις.
Δυσκολεύεσαι να καταλάβεις τη συμπεριφορά των παιδιών σου και τι ζητούν από εσένα.
Δυσκολεύεσαι να κατανοήσεις τον εαυτό σου και τις αντιδράσεις σου.
Η σχέση με τον/την σύζυγό σου έχει επηρεαστεί από τη γέννηση των παιδιών και διαφωνείτε έντονα για τη διαπαιδαγώγησή τους και τις ενέργειες που πρέπει να κάνετε.
Η συμβουλευτική γονέων δεν είναι ίδια με την ψυχοθεραπεία, αλλά εξετάζει το περιβάλλον της οικογένειας, τις δυναμικές στο σπίτι, την ηλικία των παιδιών και άλλα στοιχεία που ο θεραπευτής κρίνει απαραίτητα. Από την πρώτη συνεδρία, ο θεραπευτής θα καταρτίσει ένα πλάνο συνεργασίας για το καλό της οικογένειας. Χρειάζεται συνέπεια, συνεργασία και σταθερότητα.
Κατά τη διάρκεια της συμβουλευτικής γονέων, πραγματεύονται θέματα που επηρεάζουν την καθημερινή λειτουργικότητα του παιδιού τόσο στην προσωπική όσο και στη σχολική του ζωή. Στόχος είναι να βρεθούν μαζί με τους γονείς τρόποι που θα ενδυναμώσουν τη δυναμική της οικογένειας, θα εφοδιάσουν τους γονείς με δεξιότητες, και θα βελτιώσουν τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια.
Ο σύμβουλος ενδιαφέρεται για τον τρόπο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης των μελών της οικογένειας, ώστε να αναγνωρίσει πώς μια προβληματική συμπεριφορά του παιδιού αναδύεται από γενικότερες δυσκολίες της οικογένειας. Η συμβουλευτική βοηθά όλη την οικογένεια να ανακαλύψει νέους τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων και να επιφέρει την επιθυμητή αλλαγή. Οι οικογενειακές συνεδρίες ενθαρρύνουν την έκφραση συναισθημάτων, την ενίσχυση της επικοινωνίας και την ανάπτυξη εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών.
Μέσα από τη συμβουλευτική διαδικασία, οι γονείς μπορούν να βοηθηθούν σε πολλούς τομείς, όπως:
Η αποδοχή του παιδιού τους ως ξεχωριστής προσωπικότητας και η στήριξή του σε όλες τις πτυχές της ζωής του.
Η αναγνώριση των αιτιών που προκαλούν ανησυχία στη συμπεριφορά του παιδιού και η κατανόηση των αναγκών του.
Η σωστή αντιμετώπιση της συμπεριφοράς του παιδιού με κατανόηση των σκέψεων και συναισθημάτων του.
Εξατομικευμένες συμβουλές και κατευθύνσεις για την καλύτερη διαχείριση των δυσκολιών.
Εκπαίδευση σε δεξιότητες ώστε να κατανοούν και να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες του παιδιού τους.